
Ontwikkelings-
stoornissen
Een ontwikkelingsstoornis verwijst naar psychische of neurologische stoornissen die ontstaan tijdens de ontwikkeling van een kind, meestal al merkbaar in de kindertijd. Het heeft invloed op hoe een kind leert, zich sociaal ontwikkelt, communiceert en/of zijn gedrag reguleert. Kinderen met een ontwikkelingsstoornis verwerken informatie op een andere manier dan kinderen zonder een ontwikkelingsstoornis. Bij een ontwikkelingsstoornis kun je denken aan onder andere, een autismespectrumstoornis (ASS) en ADHD.
Bij kinderen met autisme filtert het brein prikkels minder goed (o.a. geluid, licht, aanraking). Alles kan even sterk binnenkomen. Ze zien vaak details beter dan het grote geheel en kunnen zij moeite hebben om automatische signalen te lezen (gezichtsuitdrukking, toon van stem). Daarbij houdt hun brein van voorspelbaarheid en vaste patronen zodat er meer rust wordt ervaren in hun hoofd.
Voor kinderen met autisme kan het nog wel eens wat tijd kosten om (nieuwe) informatie op te slaan of te schakelen van bijvoorbeeld de ene situatie naar de andere. Als er te veel (onduidelijke) informatie binnenkomt en het kind te weinig tijd krijgt om deze te verwerken, dan kan er een vol hoofd ontstaan en kunnen kinderen zich gespannen voelen of angstig. En soms kan dit leiden tot ontploffingsgevaar.
Bij kinderen met ADHD is er veelal sprake van het moeite hebben met planning en organisatie. Zij kunnen het lastig vinden om hun aandacht te houden bij langdurige saaie taken maar een hyperfocus bij iets wat interessant is. Ook kunnen hun gedachten en impulsen minder goed worden geremd.
Het belangrijkste verschil is dat bij autisme het meer gaat om hoe prikkels worden verwerkt en geordend. Bij ADHD gaat het meer om het reguleren van aandacht en impulsen. De overeenkomsten zijn dat beiden moeite kunnen hebben met planning en overzicht en kunnen zij beiden gevoelig zijn voor prikkels. Beide kinderen hebben veel baat bij structuur, voorspelbaarheid en visuele ondersteuning (zoals dagritmekaarten).
In dit onderstaand overzicht staat beschreven wat de belangrijkste kenmerken zijn én wat dit kan betekenen voor het dagritme en waar dagritmekaarten vaak steunend in kunnen zijn.
| Probleemgebied | Kenmerken | Mogelijke problemen in dagritme | Hoe dagritmekaarten kunnen helpen |
| ADHD/ADD | Aandachtsproblemen, impulsiviteit, hyperactiviteit (bij ADHD) | Vergeten van stappen, moeite met op tijd starten/afmaken | Kaarten als visuele reminders om bij de taak te blijven; bevorderen zelfstandigheid |
| Leerstoornissen (dyslexie, dyscalculie, dysgrafie) | Problemen met lezen, rekenen of schrijven | Minder effect op dagritme, maar wel stress rond schooltaken | Kaarten maken de planning visueel, zonder afhankelijkheid van lezen |
| Taalontwikkelings- stoornis | Moeite met taalbegrip en/of taalproductie | Instructies niet begrijpen, verwarring bij mondelinge afspraken | Visuele kaarten zorgen voor begrijpelijke communicatie |
| Hechtingsstoornis | Moeite met vertrouwen, reguleren van emoties en relaties | Onzekerheid en angst bij veranderingen in de dag | Kaarten bieden veiligheid en voorspelbaarheid in de relatie met verzorgers |
Contact opnemen
Vragen? Neem contact met ons op!
Heb je een vraag? Zijn er dingen onduidelijk? Check de meest gestelde vragen even, of stuur ons een bericht.
